Drodzy Czytelnicy !

Kiedy zamykamy ten letni numer „Techniki Chłodniczej i Klimatyzacyjnej”, dla wielu osób jest to jeszcze pora urlopowa, a dla innych czas już pourlopowy, a zatem czas normalnej pracy zawodowej. Kiedy pod koniec czerwca składaliśmy poprzedni numer pisma, dotarła do nas niezwykle smutna wiadomość o śmierci prof. dr inż. Wiktora Wasiluka, który z naszym tytułem związany był od samego początku jego pojawienia się na krajowym rynku czasopism naukowo-technicznych. Przez prawie 20-lat Profesor był naszym konsultantem naukowym w zakresie wentylacji i klimatyzacji. Był osobą, która w szczególny sposób przyczyniła się do stworzenia i rozwoju techniki wentylacji i klimatyzacji okrętowej w naszym kraju. Niewątpliwie jednym z ważniejszych dokonań Prof. W. Wasiluka było w 1969 roku uruchomienie na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Gdańskiej nowej specjalności dyplomowej pod nazwą „Urządzenia i Systemy Klimatyzacyjne i Wentylacyjne”. Efekty tego, jakże ważnego przedsięwzięcia owocują od lat dynamicznym rozwojem na Wybrzeżu Gdańskim firm zajmujących się projektowaniem, produkcją, montażem oraz serwisem urządzeń i systemów wentylacji i klimatyzacji. Trzon ich kadry technicznej tworzą właśnie absolwenci tej specjalności, kończący w ostatnich 40-latach gdańską uczelnię. Sam kończyłem wspomnianą specjalność jako dodatkową obok podstawowej specjalności chłodniczej, i nie żałuję swojej ówczesnej decyzji. Doceniając dorobek naukowy, dydaktyczny, organizacyjny i przede wszystkim praktyczny na rzecz przemysłu Profesora, numer 7/1997 naszego pisma poświęciliśmy prezentacji jego sylwetki i osiągnięć na różnych polach jego działalności. Kiedy w dniu 3 stycznia br. odbyło się tradycyjne spotkanie naszego zespołu redakcyjnego w urokliwej restauracji w centrum dzielnicy Gdańsk-Wrzeszcz, Profesor był w doskonałej formie, pełen energii i planów na najbliższą przyszłość („TCHK” nr 1/2013, s.4). Tradycyjnie ubogacał nasze rozmowy cennymi komentarzami i jakże udanymi żartami. Wówczas nikt z nas, pozostałych uczestników spotkania nie zdawał sobie sprawy z tego, że w tym gronie spotkaliśmy się po raz ostatni. Wraz z odejściem Prof. W. Wasiluka, Wybrzeżowe środowisko naukowe i branża wentylacji i klimatyzacji straciły osobę o ogromnym dorobku zawodowym, a co nie mniej ważne - świetnego nauczyciela akademickiego i wychowawcę wielu pokoleń doskonałych specjalistów w tych dziedzinach techniki stosowanej.

To nie jedyna strata dla Wybrzeża tego lata, otóż w ostatnim tygodniu lipca zmarł nagle Prof. dr hab. inż. Brunon Grochal, swoją działalnością zawodową związany z Instytutem Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku, gdzie pracował m. in. w Zakładzie Termodynamiki i Wymiany Ciepła. Profesor był osobą, która wniosła olbrzymi wkład w rozwój Instytutu, a w ostatnich latach szczególnie w zakresie odnawialnych źródeł energii, w tym głównie pomp ciepła. Dzięki jego ogromnej kreatywności i determinacji powstało Polskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła. Zmarły był nie tylko wybitnym naukowcem i organizatorem, ale również znakomitym wykładowcą akademickim (Politechniki Gdańska i Koszalińska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie i in.). O jego dorobku i wyjątkowych cechach charakteru, ogromnej życzliwości, pracowitości i kreatywności pisze w tym numerze Dariusz Butrymowicz.

Żegnając obu Profesorów, wspaniałych fachowców, wychowawców młodzieży, a przede wszystkim zawsze życzliwych kolegów, w imieniu naszej redakcji dzieląc się smutkiem, składam rodzinom zmarłych wyrazy głębokiego żalu w tych jakże dramatycznych dla nich i dla nas wszystkich chwilach.

Przejdę teraz do krótkiego omówienia zawartości tego już 210. numeru „TCHK”. Otwiera go artykuł R. Andrzejczyka i T. Muszyńskiego poświęcony ocenie standardowych i współczesnych metod chłodzenia procesorów komputerowych. W jego części pierwszej autorzy przedstawili charakterystykę techniczną typowych układów chłodzenia takich procesorów oraz wyniki badań doświadczalnych konwencjonalnych konstrukcji radiatorów przeznaczonych do chłodzenia procesorów komputerowych, stosowanych przez firmy Pentalpha i Xilence. W tym drugim przypadku radiator aluminiowy wyposażony jest w rurki ciepła. W publikacji pokazano zdjęcia z kamery termowizyjnej obrazujące m. innymi rozkład przepływu strumienia powietrza w wymienniku ciepła oraz podano charakterystyki pracy dla obu badanych radiatorów. Druga publikacja, której autorką jest A. Kopeć poświęcona jest problematyce suszenia zbóż. Ziarna zbóż wymagają niskotemperaturowego procesu suszenia z temperaturą powietrza suszącego nie przekraczającą 40oC, co stwarza dogodne warunki do wykorzystania do tego celu energii słonecznej. Zastosowanie powietrznych kolektorów słonecznych w suszarnictwie płodów rolnych prowadzi do ograniczenia zużycia paliw i w konsekwencji do redukcji emisji gazów cieplarnianych. W pierwszej części artykułu omówiony został wpływ zawilgocenia ziarna na proces jego przechowywania w masie zbożowej oraz właściwości ziarna i masy zbożowej. Przedstawiona ogólna charakterystyka procesu suszenia w odniesieniu do wymiany ciepła i masy oraz przegląd rozwiązań konwencjonalnych suszarni zbóż wraz z ich ogólną oceną techniczną.

Kolejna pozycja, to czwarta już część cyklu artykułów poświęconych błędom projektowym i wykonawczym, występującym w systemach wentylacji i klimatyzacji (cz. 1 nr 4/2013, cz. 2 nr 5/2013, cz. 3 nr 6-7/2013). Dzieje się tak niezależnie od tego, czy budżet na realizację pewnych rozwiązań technicznych jest budżetem skromnym, czy też bogatym, czy finanse na cele inwestycyjne są publiczne, czy też pochodzą one od inwestorów prywatnych. Artykuł zawiera treści zapisów ustaw i rozporządzeń dotyczących tematu wentylacji mechanicznej i klimatyzacji oraz praktyczne uwagi i spostrzeżenia autora sformułowane na podstawie dostrzeżonych podczas jego wieloletniej praktyki zawodowej błędów projektowych, wykonawczych, i wynikających z niewłaściwej eksploatacji instalacji. Jego część czwarta poświęcona jest problemom związanym ze stosowaniem wentylacji i klimatyzacji w przemyśle i usługach. Autorem cyklu jest doskonale znany naszym czytelnikom K. Kaiser.

Wreszcie ostatni materiał o charakterze problemowym, to artykuł P. Miłosza poświęcony warunkom przechowywania owoców i skutków ich nieprzestrzegania w komorach chłodniczych. Przedstawione zostały w nim procesy fizjologiczne zachodzące w owocach i warzywach: proces oddychania, proces dojrzewania i rola etylenu w jego przebiegu oraz proces transpiracji, czyli utraty wody w wyniku jej odparowania. Ponadto omówione zostały wymagane warunki przechowywania, aby produkt dostępny był kilka miesięcy po zbiorze i nie odbiegał jakością od świeżo zerwanych owoców. Warunki te tworzą: temperatura i wilgotność powietrza, jego skład gazowy i cyrkulacja w objętości komory. W końcowej części autor zwraca uwagę na popularne choroby jabłek wywołane złymi warunkami ich przechowywania.

W dziale o charakterze informacyjnym, poza wspomnieniami o zmarłych Profesorach, Wiktorze Wasiluku i Brunonie Grochalu, znajdziecie Państwo historię firmy Grasso od początku jej istnienia do roku 2008. Z kolei J. Picheta przedstawia relację z niezwykle udanej wyprawy polskich studentów, w tym m. in. z Politechniki Gdańskiej do zakładów firmy „ebmpapst” w Niemczech. Prezentujemy również ciekawy poradnik przygotowany pod redakcją dra B. Gazińskiego zatytułowany „Przechowalnictwo żywności”, którego wydawcą jest Wydawnictwo SYSTHERM. Polecam również, szczególnie nauczycielom akademickim i rodzicom studentów zamieszkujących domy akademickie swój tekst będący relacją z mojego miesięcznego pobytu w takim obiekcie.

Jestem przekonany, że i tym razem prezentowane artykuły i inne materiały w tym letnim numerze „Techniki Chłodniczej i Klimatyzacyjnej”, będą stanowiły ciekawą lekturę dla wszystkich naszych Czytelników.

SPIS TREŚCI 8(210) - 2013 – rok XX