SPIS TREŚCI 9/2008

Szanowni Czytelnicy

Okres powakacyjny – jesienny – to czas zintensyfikowanych spotkań firmowych, szkoleń i targów. Już w połowie września odbędą się targi POLAGRA (w tym roku bez salonu maszyn i urządzeń chłodniczych), a w październiku GASTRO-TECH w Kielcach oraz w tym samym czasie w Norymberdze jedna z największych zapowiadających się imprez targowych naszej branży CHILLVENTA. W miesiącach tych odbędzie się również spora ilość szkoleń i konferencji, a wszystkie te wydarzenia będziemy chcieli przedawnić na naszych łamach i stronie internetowej.

Jednym z tematów wiodących targów CHILLVENTA jest ochrona środowiska poprzez wprowadzanie urządzeń o coraz większych współczynnikach wydajności energetycznej oraz przechodzenie na czynniki ekologiczne i naturalne. Wiąże się to z celem, jaki Unia Europejska wytyczyła aby chronić klimat, a więc obniżenie emisji dwutlenku węgla do 2020 r. w porównaniu z 1990 r. łącznie o dwadzieścia procent. Należy również pamiętać, iż od 1 stycznia 2010 r. nie będzie można wprowadzać do obiegu czynników z grupy HCFC, m.in. popularnego czynnika R22, a jedynie z odzysku.

Według najnowszych badań firmy DuPont w ramach kampanii informacyjnej Wake up 2 phase out, na 8 lat po wejściu w życie przepisów i zaledwie na kilkanaście miesięcy przed wprowadzeniem całkowitego zakazu użycia czynników HCFC, w 65% instalacji chłodniczych oraz klimatyzacyjnych w UE nadal wykorzystuje się wodorochlorofluorowęglowodory (HCFC). Na temat tego problemu mogą też Państwo przeczytać w I cz. Artykułu Pana Skrzypulca z COCH Retrofit – konieczność czy wolny wybór, w którym autor przedstawił problematykę odzysku czynników z instalacji oraz napełniania nowymi czynnikami chłodniczymi. W kolejnej części opisane zostaną zagadnienia związane z tematem, jak dokonać zmiany czynnika w sposób rozważny i świadomy.

Warto również zapoznać się z artykułem Pana Adamskiego na temat: Energochłonności agregatów chłodniczych i sposobu przedstawiania w wytycznych branżowych. Często w wytycznych branżowych, w projektach, podawane są różne dane elektryczne, które nie zawsze odpowiadają rzeczywistym warunkom pracy agregatu, bądź nie uwzględniają ich możliwych zmian w trakcie pracy systemu klimatyzacyjnego. Ponadto przedstawiono wzory związane z poborem energii elektrycznej przez różne komponenty agregatów chłodniczych oraz możliwości zmniejszenia zużycia energii elektrycznej w obecnych konstrukcjach wytwornic wody lodowej. W swoim drugim artykule: Wymiarowanie instalacji freonowej dla zdalnych skraplaczy, autor opisał podstawowe zagadnienia związane w właściwym projektowaniem tego typu instalacji oraz zawarł informacje na jakie warto zwrócić uwagę podczas montażu tego fragmentu instalacji freonowej, łączącej bezskraplaczowe urządzenia chłodnicze (agregaty chłodnicze, szafy klimatyzacji precyzyjnej) ze zdalnymi skraplaczami. Wydajność układów klimatyzacyjnych to nie tylko wysoka efektywność źródeł chłodu czy ciepła, ale także pośrednie systemy przesyłu, a wśród nich pompy cyrkulacyjne i sposób ich regulacji. Odpowiedź na to zagadnienie mogą Państwo znaleźć w artykule Pana Szymczyka na temat: Efektywności energetycznej w regulacji zespołów pompowych oraz w tekstach towarzyszących tej tematyce.

Na koniec chciałbym zaprosić wszystkich do udziału w naszej corocznej Konferencji, która odbędzie się w dniu 26 listopada br. w Warszawie w Centrum Bankowo-Finansowym. Szczegóły już wkrótce znajdą Państwo na naszej stronie internetowejwww.chlodnictwoiklimatyzacja.pl oraz na portalach branżowych.

Życzę ciekawej lektury
Redaktor Naczelny

AKTUALNOŚCI

WYWIADY, OPINIE, POLEMIKI

• COOL na targach Chillventa – rozmowa z Panem Markiem Grabowskim z-cą dyrektora ds. handlowych firmy PPH COOL 10

• Przemysłowe pompy ciepła – Zrzeszenie Bundesverband Wärmepumpe podmiotem ideowym Targów Chillventa 2008 – rozmowa z Karl-Heinzem Stawiarskim, zarządzającym przedstawicielem Bundesverband Wärmepumpe e.V 1

KLIMATYZACJA – URZĄDZENIA

• Pompy ciepła Mitsubishi Electric

Dynamiczny rozwój urządzeń klimatyzacyjnych spowodował, że w ostatnich latach producenci zmierzają w kierunku stworzenia produktów, które staną się efektywnym źródłem nie tylko chłodzenia, ale także ogrzewania.

• Zastosowanie krzywej N do oceny poziomu hałasu emitowanego przez klimakonwektory. Marek GNIEWEK-WĘGRZYN

Poziom hałasu emitowanego przez klimakonwektory można mierzyć z zastosowaniem metody klasycznej, tzn. wg poziomu równoważnego wyrażonego w dB(A) oraz z wykorzystaniem krzywej N. W niniejszym artykule zaprezentowano pomiarową ocenę emisji hałasu klimakonwektorów w pomieszczeniu testowym tzw. „mock-up” dokonaną według obu wymienionych metod.

• Klimakonwektory FX i urządzenia sterujące firmy Actionclima

W artykule zaprezentowana została jedna z najpopularniejszych serii urządzeń włoskiej firmy Actionclima – klimakonwektory podokienne FX. Jako uzupełnienie przedstawione zostały pokrótce dostępne w ofercie firmy zewnętrzne urządzenia regulacyjne oraz system HTN do kontroli temperatury w instalacjach HVAC.

• Hałas – jeden z głównych parametrów użytkowych urządzeń sprężarkowych – wymagania i przykładowe metody ochrony. Michał ZALEWSKI

Ochrona przed hałasem jest jednym z głównych problemów współczesnego uprzemysłowionego świata. Zagadnienia związane z hałasem pojawiają się w każdym zakresie działań inżynierskich. Mają z nimi do czynienia zarówno inżynierowie drogowi, architekci oraz oczywiście inżynierowie sanitarni. Zagadnienia te dotyczą zarówno przestrzeni wewnętrznych (pomieszczeń przeznaczonych do stałego przebywania osób, w tym w szczególności ochrony stanowisk pracy), jak i przestrzeni zewnętrznych (emisja hałasu do środowiska). W niniejszym artykule omówiony zostanie ostatni temat, czyli emisja hałasu do środowiska oraz dodatkowo przedstawione zostaną wymagania w kontekście zastosowań agregatów wody lodowej. Przedstawiane zostaną również standardy poziomów hałasu i rozwiązania w zakresie ograniczenia emisji na przykładzie agregatów wody lodowej firmy CLINT dystrybuowanych na terenie Polski przez firmę KLIMA-THERM.

• Sposoby klimatyzacji autobusów. Joanna JÓŹWIAK, Bolesław GAZIŃSKI, Tomasz, SZMAJTER

W XX letniej działalności gospodarczej firmy Systherm klimatyzacja autobusów rozpoczęła się już ponad 15 lat temu. W latach 90. była to naprawa i serwisowanie. W tamtych czasach klimatyzacja w autobusie była czymś bardzo rzadkim, wyjątkowym. Była stosowana głównie w auto-karach biur turystycznych obsługujących trasy na południe Europy. Dziś klimatyzacja w autobusach jest standardem. Aktualnie możemy spotkać wiele różnych rozwiązań dotyczących klimatyzacji pojazdów do przewozu osób, wiele firm oferuje swoje usługi i produkty w tej branży. Jednak wszystkie te starania mają jeden cel – zapewnienie komfortu w środkach masowej komunikacji.

PRZEGLĄD

• Klimakonwektory indukcyjne i wentylatorowe
• Agregaty skraplające

CHŁODNICTWO – URZĄDZENIA

• Rozwój konstrukcji sprężarek spiralnych przeznaczonych dla klimatyzacji, pomp ciepła i chłodnictwa – cz. 2 - Budowa i podstawowe zespoły sprężarki. Wiesław WARCZAK

Celem tej części cyklu artykułów jest przybliżenie ogólnych zasad konstrukcji i działania sprężarki tak, aby na ich tle można było przedstawić osobom zainteresowanym, czynnym w projektowaniu, obsłudze i eksploatacji, specyfikę sprężarek spiralnych oraz różnice i podobieństwa jakie występują pomiędzy tymi urządzeniami, a dobrze znanymi i rozpowszechnionymi w eksploatacji sprężarkami tłokowymi i śrubowymi. W artykule nie są poruszane zagadnienia teoretyczne dotyczące samej geometrii segmentów spiralnych sprężarek, na temat których jest publikowana dość bogata literatura, przeznaczona raczej dla wąskiej grupy specjalistów.

• Energochłonność agregatów chłodniczych – sposób przedstawiania w wytycznych branżowych. Bartłomiej ADAMSKI

W artykule zaprezentowano podstawowe zagadnienia związane ze zużyciem energii elektrycznej przez agregaty chłodnicze. Często w wytycznych branżowych w projektach podawane są różne dane elektryczne, które nie zawsze odpowiadają rzeczywistym warunkom pracy agregatu, bądź nie uwzględniają ich możliwych zmian w trakcie pracy systemu klimatyzacyjnego. Ponadto przedstawiono wzory związane z poborem mocy elektrycznej przez różne komponenty agregatów chłodniczych oraz możliwości zmniejszenia zużycia energii elektrycznej w obecnych konstrukcjach wytwornic wody ziębniczej.

AUTOMATYKA

• Wireless – bezprzewodowy system monitorowania instalacji chłodniczych Łukasz NOWAK

Nowoczesne rozwiązania technologiczne instalacji chłodniczych, wymagają dziś zastosowania odpowiednich układów elektronicznych do sterowania i monitorowania pracy urządzeń. Jednym z rozwiązań jest bezprzewodowy system monitoringu LAE Electronic Wireless Communication.

• Automatyka dla central klimatyzacyjnych

W dzisiejszych czasach, każdy obiekt komercyjny, a coraz częściej i mieszkaniowy, wyposażony jest w system centralnej wentylacji, klimatyzacji. Zadaniem takiego układu jest zapewnienie użytkownikom odpowiedniej ilości powietrza higienicznego oraz, z pewną tolerancją, odpowiednich parametrów komfortu (temperatura i wilgotność). Aby działanie centrali klimatyzacyjnej było w pełni automatyczne i niezawodne musi być ona wyposażona w odpowiednią automatykę. W artykule tym pokrótce zostały omówione elementy automatyki umożliwiajże taką pracę będące w ofercie firmy ALFACO.

CHŁODNICTWO – INSTALACJE

• Wymiarowanie instalacji freonowej dla zdalnych skraplaczy. Bartłomiej ADAMSKI

W systemach klimatyzacyjnych stosowane są różne rozwiązania w zakresie źródeł chłodu, których wybór podyktowany jest możliwością zastosowania konkretnego typu wytwornicy wody ziębniczej na danym obiekcie (eliminacja glikolu w układzie, nakłady finansowe inwestora, maszynownia umieszczona wewnątrz budynku, ograniczenia co do maksymalnego obciążenia połaci dachowej, itp.).

Często, z uwagi na koszty inwestycji, wybierane jest rozwiązanie z zastosowaniem bezskraplaczowych agregatów wody ziębniczej przeznaczonych do współpracy ze zdalnymi skraplaczami. Są to rozdzielone układy chłodnicze wymagające od projektanta wiedzy z zakresu specyfiki czynników chłodniczych oraz właściwego wymiarowania instalacji freonowych. Często na etapie projektu lub montażu systemu dochodzi do podejmowania błędnych decyzji, których rezultatem są awaryjne wyłączenia źródeł chłodu na obiekcie. W niniejszym artykule opisano podstawowe zagadnienia związane z właściwym projektowaniem tego typu instalacji oraz zawarto informacje na jakie warto zwrócić uwagę podczas montażu tego fragmentu instalacji freonowej, łączącej bezskraplaczowe urządzenia chłodnicze (agregaty chłodnicze, szafy klimatyzacji precyzyjnej) ze zdalnymi skraplaczami.

• Retrofit – konieczność czy wolny wybór. Witold SKRZYPULEC

Artykuł ten (z uwagi na swoje rozmiary) jest jedynie krótkim przeglądem materiałów związanych z problematyką odzysku czynników z instalacji oraz napełniania nowymi czynnikami chłodniczymi. W najbliższych latach przede wszystkim dotyczyć to będzie czynników grupy chlorofluoroweglowodorów (HCFC), które są wycofywane z użycia ze względu na wymogi ochrony środowiska zgodnie z międzynarodowymi uzgodnieniami określonymi Protokołem Montrealskim. Po tym jak wycofano czynniki z grupy CFC (jak np. R12), celem tych działań jest całkowita eliminacja i zakaz używania związków z grupy HCFC. Dotyczy to głównie czynnika R22, który jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych czynników chłodniczych. Do grupy tej zaliczane są także inne czynniki np. takie jak: R123, R124, czy R142b, oraz mieszaniny zawierające powyższe czynniki jak np.: R401A, R402A, R409A czy R502.

ŚRODOWISKO, PRZEPISY

• Wake up 2 phase out. Kampania informacyjna DuPont

Badania wykazują, że na 8 lat po wejściu w życie przepisów i zaledwie 17 miesięcy przed wprowadzeniem całkowitego zakazu użycia czynników HCFC, w 65% instalacji chłodniczych oraz klimatyzacyjnych w UE nadal wykorzystuje się wodorochlorofluorowęglowodory (HCFC).

• Ocena zgodności urządzenia do schładzania wody w instalacji technologicznej. Elżbieta LANGMAN

Ustawa o systemie oceny zgodności określa warunki dopuszczania produktów do obrotu lub do eksploatacji oraz zobowiązuje producenta do potwierdzenia spełnienia wymagań zasadniczych, sformułowanych w mających zastosowanie dyrektywach. W przypadku urządzeń o małym stopniu zagrożenia bezpieczeństwa spełnienie tych wymagań nie jest szczególnie trudne, ale ze względu na pewne
sformalizowanie toku postępowania potwierdzenie zgodności może być dla producenta kłopotliwe.

WENTYLACJA

• Czystość przewodów wentylacyjnych – cz. 1– Wpływ na efektywność działania instalacji i zdrowie człowieka. Anna CHARKOWSKA

Utrzymanie czystości wnętrza wentylacji jest bardzo istotne, zarówno ze względu na stan techniczny, jak i higieniczny. W trakcie lat eksploatacji w systemach wentylacyjnych gromadzi się wiele zanieczyszczeń, takich jak: pył, kurz oraz drobnoustroje, które z biegiem czasu stają się niebezpieczne dla zdrowia ludzi przebywających w wentylowanych pomieszczeniach. W związku z tym, regularna kontrola, czyszczenie i w razie potrzeby dezynfekcja instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych staje się nieodzownym elementem. W pierwszej części artykułu omówione zastaną zagadnienia związane z zapewnieniem czystości instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, takie jak właściwy dobór i lokalizacja filtrów powietrza, identyfikacja zanieczyszczeń znajdujących się wewnątrz instalacji, oraz ich wpływ na zdrowie ludzi i prace sytemu. W kolejnej części natomiast zaprezentowane zostaną wymagania oraz akty prawne dotyczące stanu higienicznego instalacji wentylacyjnych, warunki transportu i składowania elementów instalacji, wymagania zagraniczne, oraz dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń.

• Wentylatory TD i spółka

Gama wentylatorów kanałowych TD, została poszerzona o nowy typ wentylatorów TD-ECOWATT z silnikiem prądu stałego z elektronicznym komutatorem charakteryzującym się wysoką sprawnością oraz niskim zużyciem energii. W artykule zaprezentowany został również nowy zestaw do montażu wentylatorów
TD – TWIN BASE, zestaw TD do wentylacji małych pomieszczeń oraz wentylator promieniowy typu Vent-V.

• O przyczynach powstawania hałasu w wentylatorach osiowych. Rafał GRZESIAK

W przeróżnych miejscach, gdzie przebywamy na co dzień coraz częściej wykorzystuje się urządzenia optymalizujące temperaturę. Niestety wszystkie te systemy, zarówno klimatyzacyjne, chłodzące, jak i grzewcze są również źródłem hałasu. Dlatego też obecnie obok parametrów wydajnościowych takich urządzeń, bardzo ważnym wskaźnikiem technicznym – tak dla producenta urządzenia, jak i użytkownika – jest poziom hałasu.

• Przepustnice – zapomniana część instalacji wentylacyjnej. Robert CYGAN

Nieodzownym elementem prawie każdej instalacji są przepustnice powietrza. Przepustnice regulujące i odcinające, powinny pojawić się w każdym projektowanym i wykonywanym systemie wentylacyjnym. Podczas ich doboru należy brać pod uwagę liczne kryteria: przeznaczenie; ilość, prędkość i skład chemiczny powietrza; opory przepływu; hałas; sposób sterowania; planowany okres eksploatacji; atesty higieniczne oraz cenę.

BLISKIE TEMATY

• Pompy cyrkulacyjne dla klimatyzacji i chłodnictwa

Odpowiedni dobór pompy to ważny element planowanej inwestycji. Nawet duże doświadczenie wykonawcy instalacji może nie zadziałać przy tzw. doborze „na oko”. Potrzebne są co najmniej konkretne dane dotyczące wymaganych parametrów pracy urządzenia, jak i charakterystyki instalacji. Na etapie projektu można zoptymalizować przebieg instalacji i wyeliminować niepotrzebne straty ciśnienia, jak również wyznaczyć podstawowe dane potrzebne do doboru pomp – wysokość podnoszenia i wydajność (wykresy tych parametrów są udostępniane przez producentów w materiałach technicznych).

• Efektywność energetyczna w regulacji zespołów pompowych. Jacek SZYMCZYK

Według oficjalnych statystyk w Polsce około 25% energii zużywa przemysł, transport około 20 procent, zaś w gospodarstwach domowych wskaźnik ten wynosi około 30%. Rocznik Statystyczny podaje, że zużycie energii elektrycznej w roku 2006 wyniosło 487 PJ, co odpowiada spaleniu 11,6 Mtoe1). Analizując obie te wielkości z przedziału ostatnich 10 lat, można zauważyć pewną, choć niewielką – kilkuprocentową tendencję wzrostową. Całkowite zużycie energii oraz zużycie energii per capita jest jednym z głównych wskaźników ekonomicznych związanych ze wzrostem gospodarczym. Z punktu widzenia ekonomii wspomniane rosnące wskaźniki informują o rozwoju gospodarki. Ten punkt widzenia zdaje się stać w sprzeczności z pojęciem efektywności energetycznej i ideą oszczędności energii jako takiej. Jednakże rachunek ekonomiczny, poparty przykładami z praktyki, pokazuje, że właśnie zastosowanie technologii energooszczędnych daje wymierne korzyści finansowe choć w dłuższym czasie.

• PumpDrive – system płynnej regulacji prędkości obrotowej

Według badań przeprowadzonych przez niemiecki Instytut Fraunhofera, zużycie energii przez systemy pompowe mogłoby zostać potencjalnie zredukowane o około 60% dzięki dopasowaniu mocy pompy do aktualnego zapotrzebowania. Umożliwia to PumpDrive – urządzenie zapewniające ciągłe dostosowanie prędkości pompy do zmiennych warunków pracy. Zintegrowany system regulacji może być stosowany we wszystkich trójfazowych silnikach pomp o mocy od 0,55 do 45 kW. Użytkownicy systemów grzewczych lub chłodniczych mogą w ten sposób poprawić efektywność energetyczną swoich pomp oraz zmniejszyć koszty ich eksploatacji

/>